मिस्र

विकिपिडिया नं
(Redirected from ईजिप्ट)
جمهورية مصر العربية
गुम्हुर्रियत मस्र एल-अरेबिया
अरब गणतन्त्र मिस्र
मिस्रयागु ध्वांय राष्ट्रीय चिं मिस्रयागु
ध्वांय राष्ट्रीय चिं
म्ये: बिलादी, बिलादी, बिलादी

मिस्रयागु नक्सा
मिस्रयागु नक्सा


राजधानी कायरो
30°2′N 31°13′E
तधंगु सहर राजधानी
औपचारिक भाय अरबी भाषा1
सरकार अर्ध-राष्ट्रपति व्यवस्था दुगु गणतन्त्र
पलिस्था  
 - न्हापाया वंश ३१५० BCE 
 - बेलायत नं स्वतन्त्रता फेब्रुवरी २८ १९२२ 
 - गणतन्त्र घोषणा जुन १८ १९५३ 
क्षेत्रफल  
 - फुकं 1,001,449 किमि² (३०औं)
  (386,660 वर्ग माइल) 
 - लयागु प्रतिशत (%) 0.632
जनसंख्या  
 - 2007 एस्टिमेटेड 80,335,036 (est.)[१] ({{{population_estimate_rank}}})
 - 1996 सेन्सस् 59,312,914
 - जनघनत्व 74/किमि² (120th)
(192/वर्ग माइल) 
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (पि पि पि) 2006 एस्टिमेट
 - फुकं $329.791 billion (29th)
 - प्रति छ्यं $4,836 (110th)
मुद्रा मिश्री पाउन्ड (EGP)
ई क्षेत्र {{{time_zone}}} (UTC{{{utc_offset}}})
 - वर्खा (DST) EEST (UTC+3)
इन्टरनेट TLD .eg
कलिंग कोड +20

मिस्र (मिस्रि भासय्: km.t ; कोप्टिक भाषा: Ⲭⲏⲙⲓ Kīmi ; अरबी भाषा: مصر मिश्र ; मिस्रि अरबी]]: मेस्र), आधिकारिक कथं अरब गणतन्त्र मिश्र, छगु उत्तर अफ्रिकी देय् ख। थ्व देय्‌य् सिनाइ प्रायद्वीप नं ला, गुकिलिं थ्व थाय्‌यात एसियानाप स्वाइ। १,००१,४५० वर्ग कि॰मि॰(३८६,५६० वर्ग माइल) दुगु मिश्रया पश्चिमय् लिब्या, दक्षिणय् सुडान, पूर्वय् गाजा पट्टिइजरायल ला। थ्व देय्‌या उत्तरी तटय् भूमध्य सागर ला धाःसा पूर्वया तटय् ह्यांगु सागर ला।

मिस्र अफ्रिकाया दकलय् अप्व जनसंख्या दुगु देय्‌य छगु ख। थ्व देय्‌या ७८ मिलियन जनताय् अप्व जनता नाइल खुसिया सिथय्‌या थ्यंमथ्यं ४०,००० वर्ग किमि लागाय् च्वनि। मिस्रय् थ्व थासय् जक्क बुंज्या यायेछिं।[२] थ्व देय्‌या अप्व थाय् सहारा मरुभूमिय् ला व अन म्हो जक्क बस्ती दु। थ्व देय्‌या अप्व नागरिक नगरीय क्षेत्रय् बसोबास याइ गुकिलि कायरो, अलेक्जेन्ड्रियानाइल डेल्टाया नापं दुगु मेमेगु नगर ला।

मिश्र थुकिया प्राचीन सभ्यता व हलिमया दक्ले नांजागु स्तम्भ गथे कि पिरामिडग्रेट स्फिंक्स; दक्षिणी नगर लुक्सोर (यक्व प्राचीन आर्टिफ्याक्ट दसु कर्नक देगः व जुजुतेगु स्वनिगः दुगु) या निंति नांजा। थौंकन्हे मिश्र मध्य पूर्वया छगु सिक्क महत्त्वपूर्ण राजनैतिक व सांस्कृतिक केन्द्रया कथं नं नांजा।[३][४][५][६]

इतिहास[सम्पादन]

मिस्र दूगु थासय् पेलियोलिथिक कालया उत्तरार्ध तक उत्तर अफ्रीकाया जलवायु याकनं हिलावन। थुकिलिं थ्व लागाया जनसंख्यायात नाइल खुसि स्वनिगःया सिथय् बसोबास याकल। करीब १२० द्व दं न्ह्यः मध्य प्लीस्टोसीनया अन्तय् आधुनिक मानव शिकारीतयेसं थ्व थासय् स्थायी कथं च्वनिगु व्यवस्थाया पलिस्था यात। व अबिले निसें नाइल खुसिइ मिस्रया निर्भरता पलिस्था जुल। [७] नाइल खुसिया उबजाऊ खुसिबाहा ख्यलय् मनुतेसं बुँज्या, अर्थव्यवस्था व अधिक परिष्कृत, केन्द्रीकृत समाजया विकास यात। थ्व मानव सभ्यताया इतिहासया छगू आधार जूवन।[८]

प्राचीनकाल[सम्पादन]

थ्व तजिलजिया प्राचीनकालीन इतिहासयात थ्व कथं बायेछिं-

  • पूर्व-राजवंशीय अवधि: पूर्व-राजवंशीय व प्रारम्भिक राजवंशीय काल बिले मिस्रया जलवायु थौंया तुलनाय् कम सुक्खा जुयाच्वन। मिस्रया यक्व क्षेत्र सिमा व घाँय् ख्यलं भुनातल। थन्याःगु वातावरणय् थीथी स्तनधारी पेपांचूत म्वानाच्वन। सकल जलवायुइ स्वाँमा प्रचुर मात्राय् दयाच्वन व नाइल क्षेत्रया लखं झंगःतेगु यक्व जनसंख्या समर्थन यानातल। मिस्रवासितेसं शिकार यायेगु नापं थःगु ज्याया निंतिं पशुतेगु जवाःज्या शुरु यात।

५५०० दँ न्हापा तक, नाइल स्वनिगः क्षेत्रय् च्वंपिं जनजातितेसं झ्वलंकः तजिलजिया विकास यात। इमिसं बुँज्या व ओअशु जवाज्या विकसित यात। नापं, चाया थलः दयेकिगु व व्यक्तिगत वस्तु दसु तिसा, व बहुमुल्य वस्तुतेत (दसु: मोति) म्हसीकलः। बदरी, थः-मिस्रया दकलय् प्रारम्भिक लहनाय् छगू वृहत्तम थासय् चाःया थलः, ल्वहंया ज्याभः, व तामाया छ्यलाया दसू लूगु दु। उत्तरी मिस्रया बदरी धुंका अमरेशियन व गुर्जियन तजिलजिया विकास जुल। थ्व तजिलजितेसं यक्व प्राविधिक आविष्कार यात। क्यानान व बायब्लोस समुद्री सिथय् न्हापांगु स्वापू गुर्जियन युगय् खनेदु।

दक्षिणी मिस्रय् करिब ४००० दँ न्ह्यः नाइल खुसिया सिथय् बदरी थें न्याःगु लहनाया विकास जुल, गुकियात नकादा धकाः म्हसीकिगु या। नकादा-१ कालया पूर्व-वंशीय कालय् मिस्रवासीतेसं इथियोपियां अब्सिदियन आयात यात। थुकियात छ्येला शार्पनर व अन्य वस्तु दयेकीगु ज्याया विकास थ्व कालखण्डय् खनेदत। लगभग १,००० दँया अवधिइ नकादा लहना छुं बुंज्यामि पुचलं विकसित जुया छगू शक्तिशाली लहना जूवन। थ्व लहनाया नेतातेसं नाइल स्वनिगः क्षेत्रया मनू व संसाधनय् पूर्ण नियन्त्रण यात। नकादा-३ तजिलजिया नेतातेसं नाइल खुसिया उत्तरय् मिस्रया नियन्त्रण विस्तारित यातः। न्हापा, हायरकोनोपोलिस व लिपा एबिडोसय् सत्ताया केन्द्र स्थापित यात। इमिसं नूबियाया दक्षिण तक व पश्चिमी मरुभूमिया उबजाऊ क्षेत्रया पश्चिम तक व पूर्वी भूमध्य क्षेत्रं पश्चिम तकया लहना नाप व्यापार यात।

नकादा लहनां थीथी प्रकारया सामान उत्पादन यात। थुकिलिं थ्व समाजय् विशेष समुदायया शक्ति व धन दूगु खँ क्यनि। थ्व लहनां चाया थलय् किपा च्वयेगु, ल्वहँया भिंगु स्वां-थलः, लुं, माणिक व किसि-वां दयेकूगु तिसा व आभूषण दयेकीगु ज्या यात। इमिसं छगू सेरामिक खाया विकास नं यातः गुकियात फाइनेस धकाः म्हसीकिगु या। थुकिया छ्येला रोमन कालय् कप, व मूर्ति ब्वयेत जुल। पूर्व-वंशीय कालया उत्तरार्धय् नकादा लहनां च्वयेगु लिपि दयेकाहलः। थ्व लिपा वनाः प्राचीन मिस्रया च्वखँया निंतिं छ्येलीगु किपा आखः प्रणालीइ विकसित जुलः।

  • प्रारम्भिक राजवंशीय काल
  • प्राचीन साम्राज्य
  • प्रथम मध्यवर्ती काल
  • मध्य साम्राज्य
  • निक्वगु मध्यवर्ती काल व हिक्सोस
  • न्हूगु साम्राज्य
  • स्वक्वगु मध्यवर्ती काल
  • उत्तरार्ध काल
  • तलेमाइक राजवंश
  • रोमन प्रभुत्व


प्रशासन[सम्पादन]

मिस्र क्वे बियातःगु प्रान्तय् विभक्त दु-

ल्या प्रान्त राजधानी क्षेत्रफल(किमि) जनसंख्या
अलदक्हलीथ प्रान्त अलमनसोर्ह ३,४७१ ४२२,६०००
अलबहर अलहमर प्रान्त अलग़रदकथ २०७,३९५ ११५,०००
अलबहीरथ प्रान्त दमन्होर १०,१३० ३९७,३०००
अलफ़ीओम प्रान्त अलफ़ीओम १,८२७ १,९९५,०००
अलग़रबीथ प्रान्त तनता १,९४२ ३,४३७,०००
अलसकनदरीथ प्रान्त अलसकनदरीथ २,६७९ ३,४३१,०००
अलसमाआईलीथ प्रान्त अलसमाआईलीथ १,४४२ ६८१,०००
अलजीज़थ प्रान्त अलजीज़थ ८५,१५३ ४,५२५,०००
अलमनोफ़ीथ प्रान्त शबीन अलकोम १,५३२ २,६७२,०००
१० अलमनीआ प्रान्त अलमनीआ २,२६२ ३,३७२,०००
११ अलकाहरथ प्रान्त अलकाहरथ २१४ ६,९५५,०००
१२ अलकलीओबीथ प्रान्त बन्हा १,००१ ३४५,०००
१३ मदीनथ अलकसर प्रान्त २७७ ३६०,५०३
१४ अलवादी अलजदीद प्रान्त अलख़ारजथ ३७६,५०५ १३६,०००
१५ अलशरकीथ प्रान्त अलज़काज़ीक ४,१८० ४,२२०,०००
१६ अलसोईस प्रान्त अलसोईस १७,८४० ४११,०००
१७ सवान प्रान्त सवान ६७९ १,०४२,०००
१८ सीओत प्रान्त सीओत १,५५३ २,८४३,०००
१९ बनी सोईफ़ प्रान्त बनी सोईफ़ १,३२२ १,८३६,०००
२० बोरसाईद प्रान्त बोरसाईद ७२ ४६७,०००
२१ दमीआत प्रान्त दमीआत ५८९ ८९८,०००
२२ जनूब सैना प्रान्त अलतोर ३३,१४० ३५,०००
२३ कफ़रालशीख़ प्रान्त कफ़रालशीख़ ३,४३७ २,२६६,०००
२४ मतरोह प्रान्त मरसी मतरोह २१२,११२ १८६,०००
२५ किना प्रान्त किना १,८५१ २,६०७,०००
२६ शमाल सैना प्रान्त अलारीश २७,५७४ २१९,०००
२७ सोहाज प्रान्त सोहाज १,५४७ ३,०६७,०००
२८ हलवान प्रान्त
२९ ६ कतोबर प्रान्त

लिधंसा[सम्पादन]

  1. "Egypt" in the CIA World Factbook, 2007.
  2. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named UN Pop
  3. The Nuclear Tipping Point, P.15
  4. U.S., Egyptian Speakers Say Partnership Must Continue, Expand
  5. Egypt.
  6. Egypt-Trade and Diplomatic Relations with the US
  7. शः (2002) पृ. 17
  8. शः (2002) पृ. 17, 67-69


अफ्रिका महादेशया देय्‌तः(थाय्‌ कथं निर्धारित उप-क्षेत्र)
उत्तर अफ्रिका
अल्जेरिया · मिस्र · लिब्या · मरक्को · सुडान · ट्युनिसिया · पश्चिम सहारा (सहारा अरब प्रजातन्त्र) पश्चिम अफ्रिका
बेनिन · बुर्किना फासो · केप भर्डे ·आइभोरी कोस्ट · गाम्बिया · घाना · गिनी · गिनी-बिसाउ · लाइबेरिया · माली · माउरी तानिया · नाइजर · नाइजेरिया · सेनेगल · सियरा लियोन · टोगो
मध्य अफ्रिका
एङ्गोला · क्यामेरुन · सेन्ट्रल अफ्रिकन रिपब्लिक · चाड · प्रजातान्त्रिक गणतान्त्रिक कङ्गो · इक्वेटरियल गिनी · गाबोन · कङ्गो प्रजातन्त्र · साओ टोमे ओ प्रिन्सिप पूर्व अफ्रिका
बुरुन्डी · कमोरो द्बीपपुञ्ज · जिबुटी · इरिट्रिया · इथियोपिया · केन्या · माडागास्कर · मलावी · मरिसस · मोजाम्बिक · रुवान्डा · सिशेल्स · सोमालिया · तान्जानिया · युगान्डा · जाम्बिया · जिम्बाब्वे
दक्षिणीय अफ्रिका
बोत्स्वाना · लेसोथो · नामिबिया · दक्षिण अफ्रिका · स्वाजिल्यान्ड उपनिवेश व मेमेगु प्रदेश:
संयुक्त अधिराज्य: ब्रिटिश भारतीय महासागरीय क्षेत्र · सेन्ट हेलेना द्बीप  (एसेन्सन द्बीप त्रिस्तान दा कुन्हाफ्रान्स: मायोत ·रेयुनियं · पोर्चुगल: मदेरा द्बीपपुञ्ज · स्पेन: क्यानारी टापू · प्लाजा दि सबेरानिया